سهتار
از سازهای زهی و مضرابی موسیقی ایرانی است که معمولا با ناخن انگشت اشارهٔ دست راست نواخته میشود. این ساز، دارای ۴ سیم از جنس فولاد و برنج است. سهتار در گذشته سه سیم داشته و اکنون چهار سیم دارد که سیم سوم و چهارم آن نزدیک به هم قرار دارند و همزمان نواخته میشوند از پایین سیم سوم سه تار که سیم اضافه شده ی متاخر است به سیم مشتاق معروف است و به روایتی از ابوالحسن صبا این سیم را نخستین بار درویشی به نام مشتاق علی شاه به این ساز افزودهاست و از آن زمان سه تار دارای چهار سیم شد.
سهتار دارای ۲۵ یا 28 پردهٔ قابل حرکت از جنس رودهی حیوانات یا پلیمر است. سهتار پیشتر همخانواده با سازهایی چون دوتار و تنبور بودهاست و امروزه به تار بسیار نزدیکتر است. در موسیقی دستگاهی ایران استفاده از سهتار بسیار رواج دارد؛ گرچه بیشتر برای تکنوازی مورد استفاده قرار میگیرد. این ساز برای هر دستگاه کوک ویژهای دارد ولی فاصلهی چهارم یا پنجم پایین رونده معمولاً بین سیمهای اول و دوم ثابت است.
در ساخت ساز سهتار معمولاً از چوب (گردو و توت ) برای بدنه، صفحه و دسته و از فلز (برنج و فولاد) برای سیمها و از استخوان برای تزئینات دسته، شیطانک و گاهی اوقات سیمگیر استفاده میشود.
نوازندگان برجسته ی این ساز :
میرزا عبدالله، درویش خان، ابوالحسن صبا، نور علی برومند، نصرت اله ابراهیمی، ارسلان درگاهی، یوسف فروتن، سعید هرمزی، داریوش صفوت، احمد عبادی، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، داریوش طلایی، داریوش پیرنیاکان، مجید درخشانی، کیوان ساکت، حمید متبسم، مسعود شعاری، بهداد بابایی، کارگاه سه تار سازی همراز فعالیت خود را در سال 1379 آغاز نمود .
الگوی سه تار همراز برگرفته از الگوی سه تار استاد قنبری مهر می باشد . عرض کاسه 14.5 سانتی متر . طول کاسه 25 سانتی متر . طول دسته 60 سانتی متر . پوشش رنگ سه تار همراز لاک الکل است . جنس صفحه این ساز توت . دسته از جنس گردو و کاسه توت و گردو می باشد .
- سهتار خورشید با طراحی بسیار زیبا و ظریف سازی مناسب برای هنرآموزان و نوازندگان محسوب میشود.
- این ساز با بدنه از چوب توت، صدایی غنی و تأثیرگذار تولید میکند.
- چوب توت در عین سبکی و انعطافپذیری بسیار مقاوم و مستحکم است.
- رزونانس این چوب بسیار دقیق و در طولانیمدت بسیار پختهتر میشود.
- در ساخت دسته این سهتار و برای عدم تابخوردگی و شکستی از چوب گردو استفادهشده است.
- چوب گردو به دلیل چگالی بسیار زیاد و دوام و مقاومت بسیار بالایی که دارد، بسیار مناسب برای ساخت و طراحی دسته ساز است.
- فشار سیمها، لمس انگشتان و عوامل محیطی میتوانند بهراحتی دسته سهتار شمارا تحت تأثیر قرار بدهند و در زمان کوتاهی ساز شمارا با مشکلات عدیدهای همراه کند، اما چوب گردو دوام و استحکام دسته را در طولانیمدت تضمین میکند.
- برای پایداری و نگهداری کوک دقیق در این سهتار از گوشیهایی از جنس چوب گردو استفادهشده است .
- در سیم گیر از چوب شمشاد استفادهشده است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.